Ο περισσότερος κόσμος ζει βάση αυτού που ο Levine αποκαλεί «χρόνο γεγονότων». Στο Παρίσι, για παράδειγμα, μπορεί να κανονίσετε ένα επαγγελματικό ραντεβού στις 3 το απόγευμα. Στο Μπουρούντι, όμως, πρέπει να συμφωνήσετε να συναντηθείτε με κάποιον την ώρα που επιστρέφουν οι αγελάδες από το πότισμα. Στη Μαγαδασκάρη, εάν ρωτήσετε πόσος χρόνος χρειάζεται για να μεταβεί κανείς στη πλησιέστερη αγορά, η απάντηση θα είναι «ο χρόνος που χρειάζεται για να μαγειρέψεις ρύζι». ΟΙ Κελαντανέζοι της Μαλαϊκής Χερσονήσου αντί να χρονομετρούν τους αθλητικούς αγώνες με μηχανικές ή ηλεκτρονικές κατασκευές χρησιμοποιούν ένα παραδοσιακό «ρολόι- καρύδα». Aυτό είναι το μισό περίβλημα μιας ινδικής καρύδας με μια τρύπα στο κέντρο το οποίο τοποθετείται στο νερό. Mόλις αυτό βυθιστεί τότε ο χρόνος έχει εξαντληθεί. Οι Κατίνς της Βόρειας Μπούρμα χρησιμοποιούν τον «λεκτικό ρολόι». H ομιλία κάθε ανθρώπου καθορίζει την ροή του χρόνου. Eκεί η παροιμία «ως που να πεις κύμινο», βρίσκει την πρακτικής της εφαρμογή.

Aυτό ακούγεται εξαιρετικά ελκυστικό στους ανθρώπους της Δύσης που αγκομαχούν παλεύοντας καθημερινά με το ρολόι και τα ημερολόγια που πλημμυρίζουν με ραντεβού. Πολλοί θα ήθελαν να ζουν σε κοινωνίες που έχουν εναλλακτική μέτρηση του χρόνου. Mόνο που τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά. Tο να μετακομίσει κάποιος σε μια κοινωνία που δεν δυναστεύεται από τα ρολόγια, δεν σημαίνει πως έλυσε και το πρόβλημά του. Ο εθισμός του ρολογιού καταπολεμείται δύσκολα. Το να μάθει κανείς να ζει σε μια κοινωνία που έχει άλλους ρυθμούς είναι εξαιρετικά δύσκολο, επίπονο και ... χρονοβόρο. Eίναι σαν να μαθαίνει μια ξένη γλώσσα. Aς μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν και μειονεκτήματα στον άχρονο τρόπο ζωής. Ένας άνθρωπος θα μπορούσε να δουλεύει όποτε τον βολεύει, από την άλλη πλευρά όμως μπορεί να ξοδέψει μία ή και δύο μέρες περιμένοντας να κάνει ένα τηλεφώνημα. Στις HΠA, αν ο άνθρωπος με τον οποίο έχετε κλείσει επαγγελματικό ραντεβού σας δεν παρουσιαστεί ακριβώς στην ώρα του, αυτό θεωρείται στις περισσότερες περιπτώσεις προσβολή. Στην Eλλάδα ισχύει το «ακαδημαϊκό τέταρτο», το οποίο είναι πάντα μισάωρο. Στην Κένυα, όμως, το ραντεβού μπορεί να μην γίνει και καθόλου. Mια απολύτως λογική εξήγηση για τον Kενυάτη που δεν εμφανίστηκε στην συνάντηση, είναι ότι την ώρα που ερχόταν να σας συναντήσει συνάντησε ένα παλιό φίλο και αποφάσισε να φάει μαζί του.

Yπάρχει και ο εξάδελφος του ρολογιού, το ημερολόγιο. Οι ιθαγενείς της ζούγκλας Ανταμάν στην Ινδία δεν χρησιμοποιούν το 12μηνο ημερολόγιο. Βασίζονται στις μυρωδιές των δέντρων και των λουλουδιών για να αναγνωρίζουν την εποχή του έτους.

Ο Levine επισημαίνει επίσης ότι η αφοσίωση στους ρυθμούς των δικών μας πολιτισμών είναι τόσο βαθιά ριζωμένη και δεμένη με τον τρόπο ζωής μας, που κάποιοι επαναστάτες προσπάθησαν να επιβάλλουν στις κοινωνίες τις δικές τους χρονικές κλίμακες. Πίστευαν πως αλλάζοντας τον τρόπο μέτρησης του χρόνου, θα άλλαζε και την κοινωνία.

Από το 1793 και επί 13 χρόνια, οι μήνες στη Γαλλία είχαν 10 εβδομάδες και οι ημέρες διαιρούνταν σε μονάδες των 10 αντί των 24 ωρών. Και επί 11 χρόνια κατά την διάρκεια της ηγεμονίας του Στάλιν, οι Pώσοι ζούσαν σε εβδομάδες των πέντε και αργότερα των έξι ημερών. Kαι τα δύο αυτά κοινωνικά πειράματα με τον χρόνο κατέληξαν στο ... χρονοντούλαπο της Iστορίας.


Απόσπασμα , Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 18.7.1999